Skontaktuj się z nami już dziś:
RZESZÓW Tel: 17 740 21 31 Kom: 696 429 796
CZĘSTOCHOWA Tel: 884 215 073
Adaptacja, czyli przystosowanie, jest procesem, który zaobserwować można między innymi w biologii. Organy człowieka dostosowują się do panujących warunków, np. oczy przystosowują się do ciemności. Analogiczny proces można dostrzec u ludzi0w społeczeństwie, bowiem każdy człowiek winien posiadać umiejętność adaptowania się do danej sytuacji życiowej. Najlepiej można zaobserwować to u dzieci, które udając się do przedszkola muszą podporządkować się panującym tam zasadom, niejednokrotnie odmiennym niż reguły panujące w domu. Łatwość zaadaptowania się dziecka do otoczenia zależna jest od paru czynników. Dziecko, które jest w0dużym stopniu niezależne będzie miało prostszą drogę do przystosowania w warunkach przedszkolnych. Tak samo istotny jest uprzedni kontakt z innymi dziećmi, o ile nie był ograniczony maluch bez trudu nawiąże znajomości i dostosuje się do przedszkolnej rzeczywisto.W Nowym Słowniku Pedagogicznym pojęcie adaptacji Wincenty Okoń definiuje następująco: „(...) proces lub wynik procesu uzyskiwania równowagi między potrzebami jednostki a warunkami otoczenia społecznego (...)"[1].
Proces adaptacji przedszkolnej jest niezwykle istotny i niebywale przejmujący w życiu dziecka. Jest to czas, który ma wpływ na jego późniejsze życie, bowiem w okresie tym wykształca się jego osobowość, poglądy oraz wrażliwość. Wiek przedszkolny jest czasem, w którym maluch nabywa mnóstwo doświadczeń, które mają zasadnicze znaczenie w jego dalszym rozwoju.
Rozwój dziecka w wieku przedszkolnym jest bardzo ważny jeżeli chodzi o jego dalszy, bezustanny i stabilny rozwój. To właśnie głównie w gronie rówieśników oraz pod baczną opieką nauczycieli, którzy posiadają odpowiednie przygotowanie pedagogiczne, wykształcenie z zakresu edukacji przedszkolnej, przedi rodziców dziecko0ma szansę na zupełny i efektywny rozwój pod0różnymi względami. Sam jego0rozwój uzależniony jest od0wielu czynników. Są to uwarunkowania osobowościowe, intelektualne jak również środowiskowe. Adaptacja dziecka do przedszkola ma wpływ na każdy z aspektów rozwojowych malucha, toteż tak istotne jest uwzględnienie0jej w rozwoju małego człowieka.
Maluch, który po raz pierwszy idzie do przedszkola, może mieć problemy z zaadaptowaniem się. Jest to taki moment, w którym życie dziecka zmienia się radykalnie. Dziecko, które przyzwyczajone jest do trybu życia panującego w domu, nagle zostaje postawione w zupełnie obcej dla siebie sytuacji. Wydarzenie to, wpływa także na rodziców, którzy denerwują się tym, jak ich pociecha sobie poradzi, czy odnajdzie się w całkiem nowym środowisku. Sytuacja ta również oddziałuje na wychowawców, których praca staje się wtedy utrudniona0pod wpływem stresu. Skupiając się jednak na maluchach, należy pamiętać, że przedszkolak postawiony w takiej okoliczności zostaje oderwany od znanej sobie oraz lubianej przestrzeni domowej. Natomiast w przedszkolu maluch poznaje zupełnie0obce otoczenie, musi zaakceptować obowiązujące tam zasady, które różnią się od tych domowych. Przedszkolak nie może już robić0wszystkiego na co ma ochotę, musi spać i spożywać posiłki o określonych porach oraz poznać nowe osoby. W przedszkolu dziecko przestaje również być w centrum zainteresowania, co dla maluchów rozpieszczanych przez rodziców może być bardzo trudne. Przedszkolak staje się częścią grupy i musi nauczyć się0nowych zachowań, które są dla0niego nienaturalne[2].
Pierwszy okres funkcjonowania malucha w przedszkolu jest niezwykle ważny w kontekście adaptacji. Spotkanie się z nową rzeczywistością domaga się od dziecka zdolności0przystosowania, które mogą być istotne dla jego rozwoju psychofizycznego. Umiejętności adaptacyjne malucha w tym okresie mogą wywierać wpływ na późniejszą postawę, jak również na zdolności reagowania, na coraz to0nowsze bodźce. Im wcześniej ustalimy dziecku sposoby0zachowań, tym lepiej zostaną0one utwierdzone w jego świadomości. Jeżeli maluch dobrze zniesie proces adaptacji w przedszkolu, łatwiej będzie mu ponowić to w klasie pierwszej. Trzeba jednak pamiętać, że objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym może być dla niego wstrząsem, co jest związane z trudnościami adaptacyjnymi. Jest to uzależnione od następujących czynników:
[1] W. Okoń, Nowy Słownik Pedagogiczny, Wyd. Żak, Warszawa 2001.
[2] H. Piwowarska-Krukowska, Adaptacja dzieci w przedszkolu// Wychowanie w Przedszkolu - 2007, nr 5, s. 47-50.
[3]A. Klim – Klimaszewska, Witamy w przedszkolu – Wspomaganie procesu adaptacji dziecka do środowiska przedszkolnego, Wyd. Instytut Wydawniczy ERICA, Warszawa 2010.
Przedstawiony został fragment pracy dyplomowej Agnieszki Filus - absolwentki studiów podyplomowych Zintegrowana edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna