Uwaga! Zmiany w przepisach dotyczących kwalifikacji nauczycieli - rozporządzenie obowiązujące od 3 października 2023 r.

Zmiany w przepisach dotyczących kwalifikacji nauczycieli, które wywołały wiele pytań wśród osób pracujących w edukacji. Celem tego artykułu jest rozwianie wątpliwości i przedstawienie kluczowych zasad, które regulują kwalifikacje nauczycielskie w nowym kontekście prawnym.

1. Zasady dotyczące nowych wymagań kwalifikacyjnych

Nowe rozporządzenie wprowadza cztery fundamentalne zasady, które określają, jakie kwalifikacje są wymagane od nauczycieli:

Zasada 1: Dotyczy osób, które rozpoczęły studia lub studia podyplomowe po 3 sierpnia 2019 roku. Według nowego standardu kształcenia, kwalifikacje do nauczania zdobywa się poprzez ukończenie jednolitych studiów magisterskich lub studiów I i II stopnia, z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym, w zakresie zgodnym z nauczanym przedmiotem.

Zasada 2: Umożliwia osobom przygotowanym do zawodu nauczyciela na podstawie starszych przepisów (przed 3 sierpnia 2019 r.) zachowanie swoich kwalifikacji.

Zasada 3: Utrzymuje możliwość nauczania języka obcego przez osoby, które ukończyły odpowiednie studia pierwszego stopnia przed nowelizacją przepisów.

Zasada 4: Gwarantuje, że nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie rozporządzenia zachowują swoje kwalifikacje, nawet jeśli zostały one uzyskane na podstawie dotychczasowych przepisów.

2. Podstawowa zasada ogólna - pięcioletnich studiów

Nowe regulacje wprowadzają zasadę, że kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela posiadają absolwenci pięcioletnich studiów (jednolite studia magisterskie lub studia pierwszego i drugiego stopnia), którzy ukończyli kierunek zgodny z nauczanym przedmiotem i posiadają przygotowanie pedagogiczne.

3. Przepisy Przejściowe – bezpieczeństwo zatrudnienia

Nowe rozporządzenie uwzględnia przepisy przejściowe, które zapewniają, że nauczyciele zatrudnieni przed 3 października 2023 r. nie stracą swoich kwalifikacji. Obejmuje to nauczycieli, którzy uzyskali kwalifikacje na podstawie mianowania, a także tych, którym uznano ukończony kierunek studiów za zbliżony do nauczanego przedmiotu.

Dodatkowo, nauczyciele uzupełniający przygotowanie pedagogiczne zachowują prawo do uznania pracy w szkole jako praktyki pedagogicznej, pod warunkiem pozytywnej oceny.

Co istotne, nauczyciele nie stracą wcześniej nabytych kwalifikacji. Zgodnie z przepisami przejściowymi nauczyciele:

• zatrudnieni w dniu 3 października 2023 r.,

• posiadający kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela na podstawie przepisów dotychczasowych,

zachowują nabyte kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela.

Specjalne rozwiązania przejściowe zapewniono także dla pedagogów specjalnych. Otóż do 31 sierpnia 2026 r. do zajmowania tego stanowiska wystarczą ogólne kwalifikacje niezbędne do prowadzenia zajęć w danej szkole lub przedszkolu uzupełnione o:

• studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej lub edukacji włączającej,

• zakład kształcenia nauczycieli w specjalności pedagogika specjalna, lub

• kurs kwalifikacyjny w zakresie pedagogiki specjalnej.

Innymi słowy, nowe wymagania kwalifikacyjne przewidziane w rozporządzeniu dotyczą osób, które rozpoczęły studia po 3 sierpnia 2019 r. Natomiast, dla osób, które rozpoczęły kształcenie w zawodzie nauczyciela przed 3 sierpnia 2019 r., w rozporządzeniu zachowano dotychczasowe wymogi kwalifikacyjne.

4. Zachowanie kwalifikacji na zajmowanym stanowisku

Nauczyciele, którzy byli zatrudnieni w dniu wejścia w życie nowego rozporządzenia i posiadają kwalifikacje do nauczania na podstawie dotychczasowych przepisów, zachowują te uprawnienia. To ważne zabezpieczenie, które zapewnia kontynuację pracy zawodowej bez obaw o utratę prawa do wykonywania zawodu nauczyciela.

Nowe rozporządzenie w sprawie kwalifikacji nauczycieli przynosi zmiany, ale dzięki przepisom przejściowym, nauczyciele zatrudnieni przed jego wejściem w życie mogą być spokojni o swoją przyszłość zawodową. Kluczowe jest zrozumienie, że celem tych regulacji jest dostosowanie systemu edukacji do obecnych potrzeb, jednocześnie zapewniając stabilność i bezpieczeństwo zatrudnienia dla nauczycieli.

Nowe przepisy generalnie zakładają wyższe wymagania co do kwalifikacji, znikają np. studia I stopnia oraz w pewnych przypadkach studia podyplomowe jako uzupełnienie wykształcenia. W wymaganiach kwalifikacji znalazły się nowe zapisy, według aktualnych standardów studiów, oraz dopuszczone są kwalifikacje uzyskane na podstawie studiów zgodnie z przepisami obowiązującymi przed dniem 3 sierpnia 2019 r.

5. Nowe regulacje poszczególnych stanowisk nauczycielskich

W przepisach dodano też wiele nowych regulacji poszczególnych stanowisk nauczycielskich, co spowodowało, że z dotychczasowych 30 paragrafów merytorycznych zrobiło się teraz 40.

Najbardziej widoczne zmiany dotyczą wymagań dla nauczycieli przedszkolnych i w klasach I-III (§ 4 rozporządzenia). Nie będzie już możliwe zatrudnianie nauczycieli z nowym licencjatem (chyba, że studia ukończone wg przepisów sprzed 3 sierpnia 2019), znika też możliwość studiów podyplomowych po ukończeniu innych kierunków, niż pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna. Teraz osoba, która nie ma magisterskiego wykształcenia w zakresie przedszkolnym i wczesnoszkolnym, nie będzie mogą uzupełnić swojego wykształcenia przez studia podyplomowe, a jedynym rozwiązaniem będą dodatkowe studia II stopnia.

Co jednak istotne – uprawnienia zachowują nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie nowych przepisów. Nie mają ich natomiast absolwenci studiów pierwszego stopnia, którzy w dniu 3 października 2023 r. nie zajmowali stanowiska nauczyciela. Pojawiły się także obawy, że jeżeli nauczyciel będzie chciał zmienić miejsce pracy i nie będzie miał kwalifikacji zgodnych z nowym rozporządzeniem, nie będzie mógł być zatrudniony na takim samym stanowisku jak w poprzedniej placówce. 

6. Kto rozstrzyga o posiadaniu przez nauczyciela kwalifikacji do zajmowania danego stanowiska?

Co do zasady oceny kwalifikacji zatrudnianego nauczyciela dokonuje dyrektor placówki oświatowej. Jednak w sytuacji, gdy ma wątpliwości, powinien zwrócić się do właściwego miejscowo kuratorium oświaty z prośbą o pomoc w ich rozstrzygnięciu.

#KwalifikacjeNauczycieli #Edukacja2024 #ZmianyWEdukacji #NowePrzepisyPrawa #BezpieczeństwoZawodoweNauczycieli #RozwójNauczycieli #StandardyKształcenia #PrzepisyPrzejściowe #KształcenieNauczycieli