W jaki sposób rozbudzić kreatywność ucznia?

Priorytetem szkoły jest stworzenie uczniowi warunków dla harmonijnego rozwoju jego osobowości, w tym kreatywności, inwencji. Innymi słowy: nieszablonowego myślenia, o którym świadczy przede wszystkim umiejętność odnalezienie różnorodnych, ale jednakowo trafnych rozwiązań określonego problemu.

Jakie techniki pracy z pierwszoklasistą pozwalają w największym stopniu pobudzić jego wyobraźnię, a w rezultacie – niestandardowy tok myślenia?

1. Burza mózgów

Dzieci spontaniczne prezentują pomysły rozwiązania omawianej problematyki, np. bezpieczeństwa podczas zabawy na szkolnym placu zabaw. Kiedy możliwości odpowiedzi wyczerpią się, grupa wybiera docelowe – najkorzystniejsze – rozstrzygnięcie (pojedyncze lub kilka).

Burza mózgów, której przewodzi zasada „nie ma złych opinii, a każda jest istotna” pozwala w krótkim czasie zgromadzić rozbudowaną bazę twórczych odpowiedzi na zadane pytanie. Co więcej, uczy zdrowego dialogu, w którym podstawą jest wzajemny szacunek rozmówców.

2. Śnieżna kula

Dzieci wymieniają się spostrzeżeniami dotyczącymi omawianej problematyki w coraz większych zespołach od dwuosobowych przez cztero- do ośmioosobowych.

Śnieżna kula uczy klarownego formułowania myśli, zdolności negocjowania, a także współpracy w celu wypracowania jednego rozwiązania – korzystnego dla wszystkich.

3. Gwiazda skojarzeń

Dzieci prezentują skojarzenia, które w sposób bezpośredni lub pośredni dotyczą omawianej problematyki, wskazanego przedmiotu lub osoby.

Gwiazda skojarzeń pozwala na uzyskanie szerokiej perspektywy omawianego problemu, czy zagadnienia. Rozwija zdolność dostrzegania relacji przyczyna – skutek dla zjawisk, przedmiotów, osób z pozoru ze sobą niepowiązanych.

4. Fantastyczne opowieści

Dzieci odgrywają rolę scenarzystów, którzy rozwijają i zmieniają według własnych upodobań opowieść zapoczątkowaną przez nauczyciela.

Fantastyczne opowieści umożliwiają dziecku od najmłodszych lat doskonalić sztukę krasomówstwa. Co więcej, rozwijają zdolność wychodzenia z własną inicjatywą, pogłębiają koncentrację (słuchania ze zrozumieniem) i niwelują strach przed udzielaniem się na forum.

5. Drama 

Dzieci wcielają się w role fikcyjnych postaci, które stoją w obliczu problemu wymagającego rozwiązania.

Drama umożliwia dziecku zdobycie nowych doświadczeń, między innymi: adaptacji do nowych (nie zawsze sprzyjających) warunków, szybkiej reakcji na zmieniające się okoliczności, podejmowania decyzji służących dobru własnemu i innych. Ponadto rozwija naturalną empatię.

6. Kreatywne rysowanie

Dzieci otrzymują planszę z narysowanymi 24 kołami. Ich zadaniem jest przekształcić każde z nich w niezależny rysunek dowolnego przedmiotu lub postaci.

Kreatywne rysowanie rozwija abstrakcyjne myślenie przejawiające się w umiejętności patrzenia na pewną całość jako zbiór kilku odrębnych części oraz analogicznie – postrzegania z pozoru chaotycznych elementów jako zbioru posiadającego wspólny mianownik.

Współczesna szkoła stawia przed nauczycielem nowe wyzwania. Nie wystarczy już specjalistyczna wiedza – Internet uczynił ją ogólnodostępną i przełamał paradygmat postrzegania szkoły jako miejsca, gdzie przekazuje się fakty, daty, definicje i bezlitośnie, na czerwono, wytyka błędy. Teorię zastąpiła twórcza praktyka, czyli kształcenie rozwijające kreatywność uczniów. To właśnie nauczyciel jako najważniejsze ogniwo w procesie nauczania, poprzez własną postawę, osobowość i przyjęty system wartości oraz sposób prowadzenia zajęć – dobór metod i środków dydaktycznych – tuż obok rodziców ma bezpośredni wpływ na kształtowanie nieszablonowego sposobu postrzegania rzeczywistości przez podopiecznych.