Film animowany- przybliżenie pojęcia

Film animowany jest to rodzaj filmu, w którym to wszelkich obrazów nie uzyskuje się poprzez  rejestrowanie zjawisk (ciągle) z zastosowaniem kamery. Stwierdza się, że źródłem danych w tym przypadku jest przede wszystkim często ręcznie rysowana grafika mająca przedstawiać na pojedynczych klatkach filmu różne, następne fazy ruchu (dlatego też film animowany określany jest jako film rysunkowy czy też kreskówka). Wykorzystuje się w nim też technikę animacji poklatkowej -zdjęć poklatkowych. Współcześnie coraz większe zastosowanie ma również grafika i animacja, które są wspomagane komputerowo[1]. Wyświetlenie, w taki sposób otrzymanych obrazów daje niejako na ekranie ogólne wrażenie ruchu – stwierdza się, że ludzki układ nerwowy interpretuje stosunkowo szybko wyświetlane obrazy jako ogólnie płynny ruch[2].


Techniki animacyjne

W animacji można wyodrębnić kilka technik[3]:

  • rysunkową – czyli tworzenie danych klatek filmu na kartkach, jak i kalkach czy też na tak zwanych celuloidach.

  • lalkową – wówczas na planie zdjęciowym animator niejako animuje lalkę, która posiada specjalną, drucianą czy też przegubową konstrukcję (tak zwany szkielet), która daje możliwość ustawiania dosyć stabilnych faz ruchu. Takiego rodzaju szkielet owija się różnorodnymi materiałami, do których należy gąbka czy bawełna. Takiej lalce powinno się zrobić także głowę. Stosunkowo najprościej jest to wykonać z piłeczki ping-pongowej czy też miękkiego drewna. Jeśli chodzi o studia profesjonalnych lalki zazwyczaj wykonuje się je z lateksu czy też silikonu.
  • wycinankowa – w tej sytuacji animuje się różnymi wyciętymi kawałkami papieru z wszelkimi namalowanymi fazami. W trakcie animacji należy pomiędzy danymi klatkami zmieniać różne fazy ruchu. Jest też możliwość dokonania animacji na warstwach, poprzez układanie na szybach różnorodne elementy do których należy tło, jak i ludzie, zwierzęta.
  • plastelinowa – wówczas na planie filmowym sam animator lepi dane fazy ruchu z plasteliny, stanowi to jedną z form techniki lalkowej,
  • animacja 3D – jest ona tworzona w samej technologii cyfrowej, komputerowej. Tworzy się ją przede wszystkim w programach: Maya, Blender, 3D StudioMax,  Softimagexsi,  Cinema 4D.
  • animacja materiałów sypkich – w tej sytuacji przedmiotem animacji ma być przede wszystkim mąka, cukier, sól, piasek. Tego typu animacja polega przede wszystkim na przesuwaniu oraz animowaniu takiego rodzaju materiałów.
  • pikselacja, fotoanimacja – stanowi animowanie stosunkowo wcześniej nakręconymi czy też sfotografowanymi przedmiotami, a także zwierzętami albo postaciami ludzkimi.
  • techniki kombinowane ( tak zwany kolaż ) oraz specjalne, w których to tworzywo animacyjne jest niezwykle różnorodne oraz zależne od samej fantazji twórcy (czyli jest to sól, piasek, przedmioty oraz inne). W tego typu technice istnieje możliwość połączenia innych technik, czyli lalkowej oraz wycinanki. W tej sytuacji tworzy się dosyć interesujące połączenie niezwykle wykorzystywane w samym tworzeniu filmów animowanych[4].

Wpływ filmów animowanych na rozwój wyobraźni dziecka w wieku przedszkolnym

„Postrzeganie, percepcja dzieła sztuki wiąże się w konieczny sposób z przeżyciem, z zaangażowaniem uczuć odbiorcy i współdziałaniem jego wyobraźni. Na jedność percepcji, rozumienia i przeżywania wskazują liczni teoretycy współczesnej estetyki, podkreślając rolę zmysłów. Istnieje zresztą dość rozpowszechniony pogląd, że życie zmysłów dominuje dziś nad życiem intelektualnym, co sprawia, że staje się często możliwe tylko wrażeniowe oddziaływanie na instynkt i uczucia poza sferą autokontroli i krytycznego myślenia. Często nadużywa tego efektu sztuka filmowa” [5]. Stwierdza się, że film oraz telewizja sprawiają, iż powstaje ogólne niebezpieczeństwo powstania wszelkich stereotypów postaw, zachowań i odruchów. Jest to niezwykle istotne w przypadku dzieci, które cały czas się rozwijają oraz kształtują. Powinno się więc zadać wiele pytań, czy też film animowany nie podsuwa różnych fałszywych scenariuszy, a także jakie sprawy, które przedstawia są ciekawie oraz twórcze? Czy też obraz dzieci, postaci czy zwierząt i całych sytuacji ukazanych w filmie odpowiada niejako obrazowi, który jest znany z codziennej rzeczywistości, a także w jakim stopniu? [6]

 

W ogólnym procesie stosunkowo żywiołowego odbioru filmu często obserwuje się zjawisko identyfikacji małego widza z bohaterem filmowym czy też z samą sytuacją przedstawioną na ekranie. Taki widz dosyć często traktuje samą rzeczywistość ekranową niemalże identycznie jak realną rzeczywistość, która jest znana z życia. Wszelkie bezpośrednie skutki oddziaływania filmu na ogólne zachowanie się dzieci są stosunkowo łatwo dostępne w samej obserwacji potocznej. Często zauważa się, w szczególności w zabawach dzieci, wszelkie odtwarzanie mniej albo też bardziej złożonych zachowań oraz sytuacji przedstawionych w popularnych filmach przeznaczonych dla dzieci.[7]

 

Film animowany często rozpatruje się jako czynnik, który sprzyja powstawaniu wszelkich wewnętrznych wzorców zachowań[8]. Stanowią one niejako reprezentacje ogólnych programów czynności, a także zawierającą istotną informację dotyczącą wszelkich sposobów oraz skutków różnorodnych działań, które są podejmowane jeśli chodzi o daną sytuację, są motywacją działania czy też subiektywną oceną wszelkich wartości tego rodzaju działań dla podmiotu. Przyjmuje się również, iż istnieją dwie główne drogi powstawania takich struktur:

  • formowanie się wzorców o charakterze wewnętrznym w związku z wszelkim podejmowanym przez dany podmiot działaniem,
  • ogólne przejmowanie wszelkich gotowych wzorców od otoczenia w trakcie społecznego uczenia się,

W celu wyjaśnienia mechanizmu samego powstawania wzorców wewnętrznych poprzez identyfikację konieczne jest wzięcie pod uwagę procesów poznawczych, a także emocjonalnych, które to zachodzą w trakcie recepcji filmu. Jeśli chodzi o procesy poznawcze, to jakoby najwcześniejszym jest ogólny proces spostrzegania. Ma on prowadzić przede wszystkim do rozpoznawania wszelkich elementów obrazu filmowego, co stanowi warunek uformowania się samego obiektu identyfikacji[9].

 

Istotną konsekwencją procesów poznawczych jest ogólna ocena, a także wszelkie ustosunkowanie się podmiotu względem informacji, które zostały zawarte w treści filmu (czyli wszelkich informacji odebranych przez widza). Stwierdza się, że odbiór dosyć dostatecznej ilości informacji, jak i ich przetworzenie oraz ocena są w dosyć w ścisłym związku z wszelką identyfikacją rozumianą jako mechanizm powstawania wszelkich wzorców wewnętrznych, z tego względu że:

  • do ukształtowania się ogólnego wzorca wewnętrznego konieczna jest przede wszystkim wiedza dotycząca  motywacji oraz społecznej użyteczności wszelkich działań, jak i również wszelka subiektywna ocena różnych wartości działań względem podmiotu;
  • badania w obszarze psychologii społecznej, a także badania nad samą recepcją filmu przez młodzież mają niejako upoważniać do sugestii, iż ogólna atrakcyjność obiektu względem podmiotu stanowi jeden z istotnych warunków identyfikacji[10].

 

Stwierdza się, iż dosyć istotną charakterystykę identyfikacji stanowiącą mechanizm nabywania wszelkich wzorców wewnętrznych stanową procesy emocjonalne, aktualizujące się w trakcie recepcji filmu. Należy podkreślić, że nie wszystkie emocje, które to powstają w trakcie oglądania filmu są związane z tym mechanizmem. Taka identyfikacja zachodzi w sytuacji, gdy podczas recepcji filmu dochodzi do równoważności stanów emocjonalnych odbiorcy, a także uczuć postaci na ekranie. Ogólne stany emocjonalne postaci ekranowej raczej nie istnieją rzeczywiście, można jedynie podkreślać równoważność w tym sensie, iż dziecko, widz posiada subiektywne poczucie wszelkiej tożsamości własnych doznań z uczuciami, które to przypisuje postaci ekranowej. W ten sposób przedstawiane utożsamianie się dziecka z postacią ekranową na obszarze emocjonalnym nie jest w pełni równoważne wszelkim formułowanym do tej pory charakterystykom identyfikacji, do których należą przede wszystkim współuczestnictwo, współodczuwanie, a także „bliskość z bohaterem”. Wszelkie te sformułowania mogą sugerować, iż istnieje określony dystans pomiędzy podmiotem a obiektem tej identyfikacji. Niektóre z emocji, występujące w trakcie recepcji filmu mogą wskazywać, iż widz- dziecko spostrzega dane elementy filmowej rzeczywistości, tak jakby miały przede wszystkim dla niego, zaś nie dla obserwowanej postaci niezwykle istotne znaczenie.[11] Sam odbiorca reaguje w sposób emocjonalny tak, jakby niejako miał do czynienia wręcz z autentyczną rzeczywistością, a także jakby uczestniczył w wydarzeniach, stanowiących udział fikcyjnej postaci oraz same pozbawione są niejako waloru realności.

 

Oglądanie filmów animowanych przez dzieci w ujęciu emocjonalnym wpływ też na rozwój ich wyobraźni. Wyobrażają sobie często zarówno dalszy ciąg tego filmu, a także sami wcielają się w różne postacie, co też widać podczas zabawy. Co ciekawe, podczas zabawy czasami zmieniają bieg wydarzeń bohaterów albo kontynuują ją dalej. Jednak z drugiej strony podkreśla się, że zbyt często oglądanie filmów animowanych może wyrządzić dziecku krzywdę. Jego wyobraźnia, może zacząć podążać w złym kierunku, czyli mogą pojawiać się akty agresji, przemocy, ogólna wrogość. Należy pamiętać, że na dziecko wpływają różne środki przekazu nie tylko filmy czy książki i powinno się je „przeplatać”.

 

[1] Depesze kulturalne – Animator w Poznaniu, w: „Metro”, 6 lipca 2010, Warszawa, s. 9

[2] Depesze kulturalne – Animator w Poznaniu, w: „Metro”, 6 lipca 2010, Warszawa, s. 9

[3] Depesze kulturalne – Animator w Poznaniu, w: „Metro”, 6 lipca 2010, Warszawa, s. 9

[4] Depesze kulturalne – Animator w Poznaniu, w: „Metro”, 6 lipca 2010, Warszawa, s. 9

[5] Wojnar J.: Perspektywy wychowawcze sztuki. Warszawa 1966, s.207.

[6] Morawski S.: Kultura filmowa młodzieży. Warszawa 1977.

[7] Sztuka dla dzieci szkolnych. M. Tyszkowa, red. Poznań 1979.

[8] Psychologia, T. Tomaszewski, red. Warszawa 1975, s.526-530.

[9] Szol E.: Identyfikacja z bohaterem jako psychologiczny mechanizm odbioru filmu. W.: M. Tyszkowa, red. Sztuka dla dzieci szkolnych. Poznań 1979.

[10] Szol E.: Identyfikacja z bohaterem jako psychologiczny mechanizm odbioru filmu. W.: M. Tyszkowa, red. Sztuka dla dzieci szkolnych. Poznań 1979.

[11] J. Reykowski, Emocje i motywacja. Warszawa 1979, s.575-577.


Przedstawiony został fragment pracy dyplomowej Aleksandry Tworek - absolwentki studiów podyplomowych - Zintegrowana edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna