Skontaktuj się z nami już dziś:
RZESZÓW Tel: 17 740 21 31 Kom: 696 429 796
CZĘSTOCHOWA Tel: 884 215 073
Główną rolę w udzielaniu pomocy dziecku z trudnościami w nauce czytania i pisania ma nauczyciel. Nauczyciel ma codzienny kontakt z dzieckiem i szczególną pozycję w jego świadomości, zwłaszcza w klasach początkowych. Jednak musi wystąpić też ścisła współpraca z rodzicami. Nauczyciel ma możliwość obserwowania na bieżąco trudności dziecka. Można też realizować zindywidualizowany sposób nauczania, są to zajęcia wyrównawcze. Wtedy metody pracy są dostosowane do możliwości i potrzeb indywidualnych. Również psycholog może pomóc nauczycielowi i rodzicom w zrozumieniu przyczyn trudności w nauce czytania i pisania.
Jeżeli są dzieci, które przejawiają poważne zaburzenia zdolności i z tego powodu mają poważne problemy w czytaniu i pisaniu to niezbędny jest udział dziecka na zajęciach reedukacyjnych. Trudności w nauce czytania i pisania są poważnym problemem dla rodziców tych dzieci. Większość rodziców w pierwszym momencie jest zszokowana, że ich dziecko nie może poradzić sobie z czytaniem czy pisaniem. Są tą sytuacją zniecierpliwieni, przypisują dziecku złą wolę, lenistwo. Uciekają się wtedy do kar za niepowodzenia lub odrabiają za dziecko lekcje. Rodzice więc muszą okazywać dziecku akceptację, dzięki temu może ono zachować poczucie swojej wartości mimo ponoszonych porażek. Dzieci z trudnościami w nauce czytaniu i pisaniu oraz ich rodzice mogą uzyskać pomoc w poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Aby pomóc dziecku mającemu trudności w opanowaniu czytania i pisania usprawniać wszystkie analizatory, nie tylko te zaburzone. Ćwiczenia usprawniające powinny mieć charakter polisensoryczny, tzn. powinny być równocześnie zaangażowane wszystkie receptory: słuchu, wzroku, dotyku, a nawet smaku.[1]
Zabawy fonologiczne:
- Zabawy z rymem (wyszukiwanie rymujących się wyrazów; układanie rymów do obrazków; szukanie rymów do słów; kończenie rymowanych zdań; układanie rymowanych wierszyków i piosenek);
- Zabawy ortofoniczne (odgadywanie, nazywanie i naśladowanie odgłosów zwierząt);
- Zabawy w środki lokomocji (odgadywanie, nazywanie i naśladowanie odgłosów znanych człowiekowi z taśmy magnetofonowej; wyszukiwanie i artykulacja werbalna wyrazów dźwiękonaśladowczych w wierszach dla dzieci; wysłuchiwanie, nazywanie i naśladowanie dźwięków w otoczeniu);
- Zabawy z sylabami (wyklaskiwanie słów sylabami; przeliczanie i układanie z patyczków lub klocków ilości sylab w wyrazie i w zdaniu; śpiewanie zdań sylabami, układanie własnych śpiewanek; wypowiadanie szeptem sylab zakończonych spółgłoską, np.: sen, wit, mam, dar, rycz, tor; wypowiadanie głośno sylab zakończonych samogłoską, np.: la, to, re, mu, sza, bo; kończenie wyrazów 2-sylabowych do obrazków; łączenie wyrazów z podanych sylab; odgadywanie słów-czynności wymawianych sylabami toku tzw. pantomimy zwerbalizowanej; wymyślanie słów do podanej liczby sylab; układanie i odczytywanie słów i zdań z rozsypanek wyrazowych; odgadywanie wymawianych sylabami słów przez nauczyciela; rozcinanie kartoników z wyrazami według podziału na sylaby);
Czytanie z przeciąganiem sylab;
- Zabawy z głoskami (rozkładanie prostokątnych pasków papieru pod wyrazami w ilości równej liczbie sylab w tym wyrazie; zapisywanie w prostokątach ilości głosek w poszczególnej sylabie; zapisywanie za pomocą prostokątów schematów sylabowych wyrazów z wyszczególnieniem samogłosek; wypowiadanie powyższych wyrazów tylko samogłoskami; zapisywanie ilości sylab w wyrazach; wyodrębnianie pierwszego dźwięku w słowie zaczynającym się od samogłoski, potem od spółgłoski, a na końcu od grupy spółgłoskowej; wysłuchiwanie i liczenie samogłosek w wypowiadanych słowach; zakreślanie w podanych wyrazach samogłosek; podział wyrazu na głoski z uwzględnieniem graficznego zróżnicowania spółgłosek i samogłosek i liczeniu głosek w tych wyrazach);
- Ćwiczenia artykulacyjne z obserwacją narządów mowy (obserwowanie i odgadywanie wymowy dźwięków dokonanych przez nauczyciela, np. U E S M R; obserwacja warg z lusterkiem przy wymawianiu p, b, m oraz u-e, i-o; ćwiczenie opozycji fonologicznych, głośno dźwięczne b, d, g, z oraz szeptem bezdźwięczne p, t, k, s; zabawy mimiczne w „uśmiech”, „ryjek”; wypowiadanie „e” naprzemiennie z „u”; wypowiadanie „e” z położeniem języka na dolnych zębach; wypowiadanie „s” ze zbliżaniem zębów do siebie; wypowiadanie „u” z podniesieniem języka za górne zęby; wypowiadanie „sz” pamiętając o „ryjku” czyli zaokrągleniu warg; zabawa orientacyjno-ruchowa „a” leżenie na podłodze, „l” szybkie podnoszenie się do stania; artykułowanie dźwięków „a-l” przed lusterkiem i porównanie położenia języka do uprzedniej zabawy ruchowej; zabawa orientacyjno-ruchowa na „r” swobodne wirowanie, falowanie ze wstążkami, a na „l” przysiady w pozycji pionowej; artykułowanie dźwięków „r-l” przed lusterkiem porównanie położenia języka do uprzedniej zabawy ruchowej; rysowanie schematów słów z podziałem na sylaby i graficznym uwzględnieniem obecności drżącego „r” falistą linią oraz płynnego „l” pionowa strzałką; gimnastyka narządów mowy poprzez szybkie pionowe poziome ruchy języka, naśladowanie „ssania cukierka”, „jazdy na koniku”, „jazdy motorem rrrr.”, wymawianie zbitek spółgłoskowych np. dddttt , dtdtdt, detedetedete itp.;[2]
- Zabawy z głoskami (wyodrębnianie głosek na końcu wypowiadanego słowa zakończonego samogłoską i potem spółgłoską; wyodrębnianie głosek na końcu wyrazu przedstawionego na obrazku bez wypowiadania tego wyrazu; odgadywanie słownych zagadek „co powstanie gdy do sylaby my- dodamy głoskę -sz ?” itp.; odgadywanie słownych zagadek „co powstanie gdy od słowa kra(n) odetniemy ostatnia głoskę?”; odgadywanie słownych zagadek „co powstanie gdy od słowa (k)osa odetniemy pierwszą głoskę?”; synteza głoskowa wypowiadanego przez nauczyciela słowa; wypowiadanie głoskami słowa przedstawionego na obrazku; ćwiczenia analizy i syntezy wyrazów poprzez opisywanie przedmiotów za pomocą głosowania; [3]
[1] Zakrzewska B. – „Trudności w czytaniu i pisaniu” Warszawa 1996r (.s. 86).
[2] Stępkowska Z.,. Kos B – „Pomoce do nauki czytania i mówienia” Warszawa 1995r.
[3] Chmielewska E. – „Zabawy logopedyczne i nie tylko - poradnik dla nauczycieli i rodziców” „MAC S.A.” Kielce 2001r.